Class 10th Sanskrit Half Yearly Exam Paper 2023: दोस्तों अगर आप भी कक्षा दसवीं के छात्र हैं तो आपको यह पता होगा की कक्षा दसवीं की अर्धवार्षिक की परीक्षा चल रही हैं जिसके लिए विद्यार्थी निरंतर इंटरनेट पर परीक्षा से जुड़ी जानकारी सर्च कर रहे हैं अगर आप एक कक्षा दसवीं की परीक्षा दे रहे हैं तो आज की यह पोस्ट आपके लिए बहुत ही महत्वपूर्ण है क्योंकि आज के इस पोस्ट के माध्यम से हम कक्षा दसवीं के संस्कृत पेपर के बारे में संपूर्ण जानकारी देने वाले हैं
दोस्तों अगर आप भी कक्षा दसवीं के संस्कृत विषय में अधिक अंक प्राप्त करना चाहते हैं तो आज हम आपको कक्षा दसवीं का संस्कृत पेपर बताने वाले हैं जिसकी सहायता से आप भी संस्कृत विषय में अधिक अंक प्राप्त कर सकते हैं अधिक जानकारी के लिए हमारे इस आर्टिकल को अंत तक पूरा पढ़ें
Class 10th Sanskrit Half Yearly Exam Paper 2023
दोस्तों हर आप एक कक्षा दसवीं के अर्धवार्षिक की परीक्षा की तैयारी कर रहे हैं तो आपको यह समझ में नहीं आ रहा होगा की संस्कृति के पेपर की तैयारी कैसे करें तो आज की इस पोस्ट के माध्यम से हम आपको कक्षा दसवीं का संस्कृत पेपर बताने वाले हैं जैसे आप याद करके अधिक अंक प्राप्त कर सकते हैं
Class 10th Sanskrit Half Yearly Exam Paper
अर्धवार्षिक परीक्षा 2023-24
(English/Hindi Medium)
कक्षा : 10वी
विषय : संस्कृत-109
निर्देशाः :-
(1)
सर्वे प्रश्नाः अनिवार्याः सन्ति ।
(ii) प्रश्नानां सम्मुखे अङ्काः प्रदत्तः ।
प्रश्न 1 उचित विकल्प चित्वा लिखत- (1×7=7)
(i) ‘अजा’ इत्यस्मिन् पदे प्रत्ययः अस्ति-
(अ) टाप
(ब) जाप्
(स) भाप
(द) ज्ञाप्
(ii) ‘ल्यप्’ प्रत्ययस्य उदाहरणम् अस्ति-
(अ) विहस्य
(ब) गतः
(स) हन्तुं
(द) गमनीयः
(iii) ‘पठितः’ इत्यस्मिन् पदे प्रत्ययः अस्ति-
(अ) क्त
(ब) क्तवतु
(स) कत्चा
(द) शतृ
(iv) ‘धनवान’ इत्यस्मिन् पदे प्रत्ययः अस्ति-
(अ) मतुत्
(ब) क्तिन
(स) मतुप्
(द) स्त्री
(v) ‘कुण्डलः सदाचारी ब्राह्मणः आसीत्’ इत्यस्मिन् वाक्ये विशेषणपदम् अस्ति-
(अ) कुण्डलः
(ब) सदाचारी ब्राह्मणः
(स) आसीत्
(द) कोऽपि नास्ति
(vi) ‘श्रवणः पितृभक्तः आसीत्’ इत्यस्मिन् वाक्ये विशेष्य पदम् अस्ति-
(vii) ‘वृद्धा धेनुः दुग्धं न ददाति इत्यस्मिन् वाक्ये विशेष्य पदम् अस्ति-
Class 10th Sanskrit Half Yearly Exam Paper
प्रश्न 2 एकपदेन उत्तरं संस्कृत भाषायां लिखत- (1×7=7)
(i) मनुष्याणां महान् रिपुः कः ?
(ii) गुणी किं वेत्ति ?
(iii) कृषकायः कः आसीय् ?
(iv) ‘कृतज्ञता’ पदस्य विलोमपदं किम्?
(v) ‘सुलभः’ पदस्य विलोमपदं किम्?
(vi) ‘मुखम्’ इत्यस्य पदस्य पर्यायपदं लिखत?
(vii) ‘सूर्यः’ पदस्य पर्यायपदं लिखत?
प्रश्न 3 कोष्ठकेषु प्रदत्तशब्दैः रिक्त स्थानानि पूरयत-
(i) रमा शब्दस्य तृतीया विभक्तः शब्दरु ________ अस्ति। (रमां/रमयां)
(ii) ‘फल शब्दस्य द्वितीया विभक्तेः शब्दां _______ अस्ति। (फलं/फलां)
(iii) ‘मुनौ’ पदे विभक्ति ________ अस्ति । (तृतीया / सप्तमी)
(iv) ‘बालकात्’ पदे विभक्ति _________ अरितः (चतुर्थी / पंचमी)
(v) ‘प्राचार्यः’ पदे उपसर्गः _______ अस्ति । (प्र/प्रा)
(vi) ‘संस्कारः’ पदे उपसर्गः ______ अस्ति । (सम्/ सन्)
Class 10th Sanskrit Half Yearly Exam Paper
प्रश्न 4.शुद्धवाक्यानां समक्षम् ‘आम्’ अशुद्धवाक्यानां समक्षम् ‘न’ इति लिखत- (1×6=6)
(i) ‘पठन्ति’ इंत्यस्मिन् पदे बहुवचनम् अस्ति।
(ii) ‘अवदन्’ इत्यस्मिन् पदे एकवचनम् अस्ति।
(iii) ‘पास्यति’ पदे लट्लकारः अस्ति।
(iv) ‘हनिष्यति’ पदे’ ‘हन्’ धातुः अस्ति।
(v) ‘इदानीम्’ अव्ययपदम् अस्ति।
(vi) ‘कथा’ अव्ययपदम् अस्ति।
प्रश्न 5 युग्म मेलनं कुरूत-(1×6=6)
(अ) — (ब)
(i) मनः + हरः — (ख) अव्ययीभावः
(ii) सज्जनः — (क) इत्यादिः
(iii) यथाशक्ति — (घ) गुणसन्धि
(iv) पीताम्बरः — (ग) मनोहरः
(v) महेशः — (ङ) बहुब्रीहि
(vi) यणसन्धिः — (च) व्यंजनसन्धिः
प्रश्न 6. जनः किमर्थं पदातिः गच्छति?
अथवा
व्याघ्रः किं विचार्य पलायितः?
प्रश्न 7 कवि कुत्र सञ्चरणं कर्तुम् इच्छति? (2)
अथवा
अन्ते सर्वे मिलित्वा कस्य राज्याभिषेकाय तत्पराः भवन्ति?
Class 10th Sanskrit Half Yearly Exam Paper
प्रश्न 8 निधनः जनः कथं वित्तम् उपार्जितवान् ?
अथवा
मयूरः कथं नृत्यमुद्रायां स्थितः भवति?
प्रश्न 9 वस्तुतः चौरः कः आसीत् ?
अथवा
अन्ते प्रकृतिमाता प्रविश्य सर्वप्रथमं किं वदति?
प्रश्न 10 अस्माभिः कीदृशः वृक्षः सेवितव्यः? (2)
अथवा
जरा कस्य सकाशं सहसा न समधिरोहति?
प्रश्न 11 मातुः अधिक। कृपा कस्मिन् भवति ?
अथवा
स्वस्थ जीने कीदृशे वातावरणे भ्रमणीयम्?
प्रश्न 12 वाच्यपरिवर्तन कुरुत (कोऽपि द्वे)?
(i) कृषकः ग्राम गच्छति। (कर्मवाच्ये)
(ii) मया पुस्तक पठ्यते। (कर्तृवाच्ये)
(iii) रमा पत्रं लिखति । (कर्मवाच्ये)
प्रश्न 13 रेखाडिकतपदमाधृत्य प्रश्ननिर्माणं कुरुत (कोऽपि द्वे)? (2)
(i) मयूरस्य नृत्यं प्रकृतेः आराधना।
(ii) चौरस्य पादध्वनिना अतिथिः प्रबुद्धः ।
(iii) गांत्राणां सुविभक्तता व्यायामेन सम्भवति ।
Class 10th Sanskrit Half Yearly Exam Paper
प्रश्न 14 अधोलिखितानि वाक्यानि कः कं प्रति कथयति (कोऽपि द्वे)? (2)
(i) बहून्यपत्यानि में सन्तीति सत्यम् ।
(ii) मामप्येवमेवातुदन् एते वानराः।
(iii) भवान् कुतः भयात् पलायितः ।
प्रश्न 15 अधोलिखितेषु द्वयोः अशुद्ध कारक वाक्ययोः शुद्दिःकरणीया (2)
(i) शिवं नमः।
(ii) कृष्णं नवनीतं रोचते।
(iii) कृषकः ग्रामे गच्छति।
(iv) सैनिकः अश्वेन पतति।
प्रश्न 16 अधोलिखितं गद्यांशं पठित्वा प्रश्नानाम् उत्तराणि संस्कृतभाषायां लिखत- (3)
कश्चन् निर्धनो जनः भूरि परिश्रम्य किञ्चिद् वित्तमुपार्जितवान्। तेन वित्तेन स्वपुत्रम् एकस्मिन् महाविद्यालये प्रवेशं दापयितुं सफलो जातः। तत्तनयः तत्रैव छात्रावासे निवसन् अध्ययने संलग्नः समभूत। एकदा स पिता तनूजस्य रुग्णतामाकर्ण्य व्याकूलो जातः पुत्रं द्रष्टुं च प्रस्थितः। परमर्थकार्येन पीडितः स बसयानं विहाय पदातिरेव प्राचलत् ।
(i) कीदृशः जनः परिश्रमं करोति?
(ii) रात्री निवासं कर्तुं सः कुत्र अगच्छत्?
(iii) पिता किमर्थ व्याकुलं जातः।
अथवा
“भोवासद! पुत्रस्य दैन्यं दृष्ट्वा अहं रोदिमि। सः दीन इति जानन्नपि कृषकः त हुधा गिड्यति । सः कृच्छ्रेण भारम् उद्वहति। इतरमिव धुरं वोढुं सः न शक्नोति । एतत् भवान् त्यति न? इति प्रत्यवोचत् । “भद्रे ! नूनम् । सहस्रधिकेषु पुत्रेषु सत्स्वपि तव अरिमन्नेव एतादृशं थःगल्यं कथम्?” इति इन्द्रेणपृष्टा सुरभिः प्रत्यवोचत् ।
(i) सा पुत्रस्य किं दृष्ट्वा रोदिति?
(ii) पुत्रस्य दैन्यं दृष्ट्वा का अश्रुपूरितः?
(iii) कः कृच्छ्रेण भारम् उद्वहति?
Class 10th Sanskrit Half Yearly Exam Paper
read more-: Class 11th Hindi Half Yearly Exam Paper 2023: एमपी बोर्ड कक्षा ग्यारहवीं हिंदी पेपर हुआ लीक, जल्दी देखें
प्रश्न 17 अधोलिखितं गद्यांशं पठित्वा तदाधारितानां प्रश्नानाम् उत्तराणि संस्कृतभाषायां लिखत- (3)
सिंहः :- (क्रोधेन गर्जन) भोः! अहं वनराजः कि भयं न जायते? किमर्थ मामेवं तुदन्ति र्वे मिलित्वा। एकः वानर :- यतः त्वं वनराजः भवितुं तु सर्वथाऽयोग्यः । राजा तु रक्षकः भवति परं भवान् तु भक्षकः । अपि च स्वरक्षायामपि समर्थः नासि तर्हि कथमस्मान् रक्षिष्यसि ?
(i) कः कथयति अहं वनराजः अस्मि?
(ii) सर्वे मिलित्वा कं तुदन्ति?
(iii) ‘भवान् तु भक्षकः’ अस्मिन् वाक्ये अव्ययपदं किम् अस्ति?
Class 10th Sanskrit Half Yearly Exam Paper
अथवा
व्याघ्रचित्रकौ अरे किं वनराजपदाय सुपात्रंचीयते? एतदर्थ तु आवामेव योग्यौ। यस्य कस्यापि चयन कुर्वन्तु सर्वसम्मत्या।
सिंहः :- तूष्णीं भव भोः। यूवामपि मत्सदृशौ भक्षकौ न तु रक्षकौ। एते वन्यजीवाः भक्षक रक्षक पद योग्य
न मन्यन्ते अतएव विचारविमर्शः प्रचलति । वकः :- सर्वथा सम्यगुक्तम् सिंह महोदयेन । वस्तुतः एव सिंहेन बहुकालपर्यन्तं शासनं कृतं परमधुना तु कोऽपि पक्षी एवं राजेति निश्चेतव्यम् अत्र तु संशीति लेशस्यापि अवकाशः एवं नास्ति।
(1) वन्यजीवा क रक्षकपरयोग्यं न मन्यन्ते?
(1) के बहुकालपर्यन्तं वने शासनं कृतम् ?
(iii) सिंह सदृशौ भक्षकौ कौ?
प्रश्न 18 अधोलिखितं पद्यांशं पठित्वा प्रश्नानाम् उत्तराणि संस्कृतभाषायां लिखत- श्रमक्लमपिपासोष्ण-शीतादीनां सहिष्णुता । आरोग्यं चापि परमं व्यायामादुपजायते ।।
(i) श्रमेण किं भवति ?
(ii) शरीरं व्यायामात् किम् उपजायते ?
(iii) आरोग्यं कस्मात् उपजायते ?
Class 10th Sanskrit Half Yearly Exam Paper
अथवा
आलस्यं हि मनुष्याणां शरीरस्थो महान् रिपुः । नास्त्युद्यमसमो बन्धुः कृत्वा यं नावसीदति ।।
(i) केन समः बन्धुः न अस्ति ?
(ii) महान् रिपुः कः अस्ति ?
(iii) कं कृत्वा नरः न अवसीदति ?
प्रश्न 19 प्रदत्तशब्दैः रिक्तस्थानानि पूरयत (कोऽपि त्रयः ) (स्थितप्रज्ञः, व्यायामेन, यथासमयम्, अहिभुक) (3)
(i) सदृशं किञ्चित् स्थौल्यापकर्षणं नास्ति ।
(ii) बकः अक्चिलः इव तिष्ठति।
(iii) मयूरः इति नाम्नाऽपि ज्ञायते ।
(vi) सर्वेषामेव महत्वं विद्यते
Class 10th Sanskrit Half Yearly Exam Paper
Class 12th Hindi Half Yearly Exam Paper 2023: आ गया कक्षा 12वीं का हिंदी का पेपर, तुरंत देखे
प्रश्न 20 प्रश्नपत्रे समागतान् श्लोकान् विहाय स्वपाठ्यपुस्तकस्य सुभाषितश्लोकद्वयं लिखत- प्रश्न 21 स्वस्य प्राचार्य कृते अवकाशार्थम् एकं प्रार्थनापत्रं संस्कृते लिखत।
अथवा
स्वामित्रस्य कृते आमन्त्रणपत्रं संस्कृत भाषायां लिखत ।
प्रश्न 22 अधोलिखितेषु एकं विषयं स्वीकृत्य शतशब्देषु संस्कृतभाषायां निबन्धं लिखत- (4)
(i) संस्कृतभाषायाः महत्वम्
(ii) पर्यावरणम्
(iii) हिमालयः
(iv) भारतीया संस्कृतिः
प्रश्न 23 अधोलिखितं अपठितगद्यांशं सम्यक् पठित्वा तदाधरितानां प्रश्नानाम् उत्तराणि संस्कृतभाषायां लिखत (कोऽपि चत्वारः) (4)
संसारे जनाः सुखम् इच्छन्ति। सुखंच धनेन एव प्राप्तुं शक्यते। अतः धनोपार्जनस्य आवश्यकता भवति, यस्य पार्श्वे धनं भवति सः सुखेन शेते। निर्धनं पुरुषं तु मित्राणिअपि त्यजन्ति। चौर्येण कपटेन च प्राप्तं धनं विनाशकरं भवति। धनहीनोऽपि सुखीभवति। सुखं तु मनसा अनुभूयते। यत्र संतोषः तत्रैव वस्तुतः सुखम् ।
(i) संसारे जनाः किम् इच्छन्ति?
(ii) सुखं कथं प्राप्तुं शक्यते?
(iii) कं पुरुषं मित्राणि अपि त्यजन्ति?
(iv) काभ्यां प्राप्तं धनं विनाशकरं भवति?
(v) वस्तुतः कुत्र सुखं वर्तते?
Class 10th Sanskrit Half Yearly Exam Paper
सारांश-Class 10th Sanskrit Half Yearly Exam Paper 2023
दोस्तों आज की इस पोस्ट में हमने आपको Class 10th Sanskrit Half Yearly Exam Paper 2023 के बारे में बताया है और हमें उम्मीद है कि आपको हमारी यह पोस्ट पसंद आयी होगी तो इस पोस्ट को अपने दोस्तों के साथ शेयर करें ताकि वह भी इसकी जानकारी प्राप्त कर सके इसी तरह की अधिक जानकारी पाने के लिए नीचे दी गई लिंक पर क्लिक करके हमें फॉलो जरूर करें
महत्वपूर्ण लिंक
| Home Page | Click Here |
| Whatsapp Group | Join Now |
| Telegram Channel | Join Now |